Şizofreniform Bozukluk

Şizofreniform bozukluk ya da şizofreniform psikoz tanımı ilk kez 1939 yılında psikiyatrist Gabriel Langfeldt tarafından yapılmıştır. Buna göre ilerleyici bir yıkımla seyretmeyen, hastalık öncesi uyumu iyi, genelde travmatik bir olayı takiben ortaya çıkan, afektif ve bazen histerik özellikler gösteren psikotik dönemler şizofreniform bozukluktur. Psikotik dönem bir ay sürebilir.

Şizofreni etiyolojisinde öne sürülen sebepler şizofreniform bozukluk için de geçerlidir. Genetik etkenlerin rolü şizofreniye göre biraz daha düşüktür. Yapılan bir araştırmada şizofreniform bozukluk tanısı alan kişilerin 3-11 yaş arasında nöromotor, dil ve bilişsel alanlarda sağlıklı bireylere göre daha fazla gelişimsel bozukluk gösterdikleri bulunmuştur.

Şizofreniform bozukluğun klinik özelliklerinde ani başlangıç tipiktir. Şizofreninin başlangıcında görülen içe kapanma, duygulanımda küntleşme, olağan dışı konuşma ve davranışlar, garip algısal duyumlar bu hastalıkta genelde görülmeden psikotik döneme girilir. Varsanılar, sanrılar, negatif belirtiler bulunabilir. Duygulanımda düzleşme olması kötü gidişe işarettir. Konuşma ve davranışlar dezorganize olabilir, katatonik hareketler ortaya çıkabilir. Psikotik belirtiler ortalama bir ay veya biraz daha uzun sürebilir. Belirtiler 6 aydan uzun sürerse tanı şizofreniform bozukluktan çıkar, şizofreni adını alır.

Şizofreniform bozuklukta tipik formda hasta 6 ayın sonunda tamamen düzelir ve başlangıçtaki işlevsellik düzeyine geri döner.

Ayırıcı tanıda kısa psikotik bozukluk ve şizofreni akla gelir. Psikotik belirtilerin süresi, stresörlerin varlığı ve işlevsellikte bozulma dikkate alınarak şizofreniform bozukluk tanısı konur ya da diğerleri tanı skalasına alınır.

Şizofreniform bozuklukta hastaların yaklaşık üçte ikisinde belirtiler 6 aydan uzun sürer ve şizofreniye dönüşüm olur. Tam iyileşme oldukça nadir gerçekleşir.

Tedavide ilk karar verilecek olan ayaktan mı, yatırılarak mı olacağıdır. Hastanın anamnezinde geçirdiği ataklarla ilişkili ya da ilişkisiz şiddet öyküsü varsa, psikiyatrik muayenede düşmanca tavır ve öfke gösteriyorsa, konfüzyon varsa hastaneye yatırılarak tedavi daha uygun olur. Aile ile işbirliği tedavide çok önemlidir.

Şizofreniform bozukluk tedavisinde ilaç olarak antipsikotikler kullanılır. Antipsikotik ilaç dozu mümkün olan en düşük düzeyde tutulmalıdır. Başlangıçta yüksek doz ile hızlı nöroleptizasyon yapmanın getirisinin olmadığı genel kanıdır. Psikotik atağın kaldırılması çoğu kez 3 ile 6 haftayı bulur. Ajitasyon varsa kısa etki süreli benzodiyazepinlerin tedaviye eklenmesi gerekir. Sedasyon sağlanmasında benzodiyazepinler antipsikotiklerden daha etkilidir.

Antipsikotik sürdürüm tedavisinde de yine mümkün olan en düşük doz seçilmelidir. Tedavi genelde altıncı ayda sonlandırılsa da daha uzun tedavi gereksinimi olan hasta çoktur. Eğer ilaç dozu kademeli olarak azaltılacaksa her doz azaltım süresi 3-4 aydan kısa süreli olmamalıdır.

Antalya Psikoterapi, Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezimizi 02423114433 numaralı telefonumuzdan arayabilir, (www.antalyapsikiyatri.com) ve (www.antalyapsikiyatrist.com) web sitelerimizden yaralanabilirsiniz.

Psikoterapist ve Psikiyatrist Emine Filiz Uluhan, Psikoterapi Antalya.