Ergen Sahibi Ebeveyn Olmak

Evlat sahibi ebeveynler çocukları ergenlik dönemine girmeden kendilerini hazırlamalı, ergenlik psikolojisi, ergenlik dönemi özellikleri, ergenin gelişimi hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

İnsan yavrusunun gelişme süreci içinde uzun bir dönemi kapsayan ergenlik, çocukluktan yetişkinliğe geçişi sağlayan hassas bir dönemdir.

Öncelikle ergenlik belirtilerini bilmeli, çocuğunuzun ergenliğe girdiğini anlamalı ve ergen sahibi ebeveyn olmanın gereklerini yerine getirmelisiniz.

Ergenlik dönemine geçiş yaşı oldukça değişkendir. Burada genetik, sosyoekonomik özellikler, iklim ve beslenmenin büyük rolü vardır.

Kızlarda 9 yaşa kadar inebilen ergenlik başlangıcı, ortalama 12-13 yaş olup, ergenliğin sonlanması 21 hatta 25 yaşı bulabilir.

İştahı birdenbire açılan, boyunda posunda hızlı gelişme görülen çocuğunuz ergenliğe girmiştir. Erkeklerde testis büyümesi fiziksel olarak ilk belirti olabilir. Cinsel bölgede kıllanma, seste kalınlaşma, sakal, bıyık bölgesinde kıllanma, deri ve saçta yağlanma bir dönem sonra dikkati çeker hale gelecektir.

Kızlarda ise meme büyümesi ergenliğin ilk belirtisidir. Bunu cinsel bölgede ve koltuk altında kıllanma izleyecektir. Çoğu kez meme büyümesini takip eden 1,5-2 yılda ilk adet görülür. Adet başlangıcı 9-15 yaşlar arasında normal kabul edilir.

Ergenlik fiziksel değişikliklerin yanında bilişsel, sosyal, duygusal, cinsel ve psikolojik olarak büyük değişikliklerin yaşandığı zorlu bir süreçtir. Ebeveyn olarak bunları ne kadar iyi bilirseniz ergenle didişmeniz azalacak, birey olarak varlığını ispat etme ihtiyaç ve çabası içindeki evladınızın bu dönemi hasarsız atlatmasını sağlayacaksınız.

Hayatta ben de varım diyen, varlığını ispatlama çabasındaki ergen evladınızda şu davranışları görebilirsiniz. Ergen davranışlarını özetlersek;

• Daha önce sorumlu davranan çocuğunuz, sorumluluklarını aksatabilir.
• İstek ve arzuları artar, kendini hayatın merkezine almıştır.
• Bir şeyi kolay kolay beğenmez ya da bazı şeylere abartılı beğeni gösterebilir.
• Yetişkin bir insan gibi kabul edilmek ister, bu konuda ısrarla sizinle çatışabilir.
• Ders ve okula ilgisi azalabilir, derslerle ilgili tercihleri değişebilir.
• Yalnız kalma isteği duyar, özeline saygı duyulmasını ister, çoğu kez odasında yalnız vakit geçirir.
• Karşı cinse ilgisi artmıştır, beğenilme ihtiyacındadır, dış görünümüne özel ilgi ve ihtimam gösterebilir. Saç, makyaj, giyim size uygunsuz gelse bile onun için büyük önemi ve özelliği vardır.
• Aileden ziyade arkadaşlarıyla birlikte olmayı tercih eder.
• Harcamaları artabilir, harçlığını yetersiz bulabilir.
• Ders dışı konularda ilgisi artmıştır. Felsefe, din, spor, politika gibi farklı konularla ilgilenmeye başlar.
• Bazı ergenler çekingenleşip içine kapanabilirken, bazıları tamamen dışa döner, evde bulunmak istemez.
• Kötü alışkanlıklara merak sarabilir, bunları deneyebilir.
• Duygusal dünyasındaki ikilem ve kararsızlıklar çok belirgindir.
• Öfke krizlerine girebilir, öfkesini kontrol etmekte zorlanabilir.
• Pek çok konuda kafasına göre takılmak ister, onun gözünde çağ dışısınızdır.

Ergen sahibi ebeveynlere önerilerimizi şöyle özetleyebiliriz.

Hayatta varlığını kanıtlama çabasındaki ergen büyük bocalama ve zorluklar içindedir. Çünkü ergen bir taraftan bünyesindeki değişimlere ayak uydurmaya, uyum sağlamaya çalışmakta, bir yandan da hayatın gerçekleriyle yüzleşmektedir.

Ebeveyn olarak ergene nasıl davranacağınızı bilirseniz çatışmalarınız azalacak, evladınızın bireyselleşme çabasına destek olacaksınız.

• Ergen sahibi bir ebeveyn olarak artık çocuğunuzun büyüdüğünü kabul edin.
• Ergenlik dönemi hakkında bilgi edinin.
• Ergen her zaman bir aileye, anneye, babaya, rehberliğe ihtiyaç duyar. Anne baba olarak biz çocuğumla arkadaş gibiyiz yaklaşımı yanlıştır. Bunu iletişim kurarken kullanabilirsiniz ama, hiçbir zaman anne baba olduğunuzu unutmayın.
• Yeniliklere açık olun, ufkunuzu genişletin, gençleri anlamaya çalışın.
• Ergene saygı ile yaklaşın, çocuk muamelesinden kaçının. Aile bireylerinin birbirine sevgi ve saygısı da ergen için çok önemlidir.
• Ergene anlaşıldığını hissettirin, onu dikkatle dinleyin. Çocuğunuzu dinlemezseniz sizinle bir daha paylaşımda bulunmayabilir.
• Ergen bu dönemde çeşitli riskler alacak, deneyimler kazanmaya çalışacaktır. Yapıcı bir dille kırmızı çizgilerinizi ortaya koyun. Ergenin davranışlarında kabul edilebilir olan ve olmayanları açıkça konuşun ve izleyin.
• Aile içindeki sorunları sakinken ve birbirinizi suçlamadan çözmeye çalışın.
• Ergenin hassas ve alıngan olabileceğini bilin, ağzınızdan çıkana dikkat edin, soğukkanlı ve sabırlı davranın.
• Sanat, spor gibi faaliyetlerde onu destekleyin, bu konularda önünü açın.
• Ergenin çevresinde başarılı ve onun takdir ettiği, takdir edilen, sevilen, sayılan, insanların bulunmasına, onları model almasına çalışın.

Ergen, ergenlik dönemi boyunca mutlaka bazı hasarlar alacak, rotadan sapacak, küçük ya da büyük hataları olacaktır. Bu gibi durumlarda size ve aile bireylerine duyduğu güven ile yapıcı ve destekleyici yaklaşımınız en büyük sigortadır. Ebeveynlerin yaklaşımı sadece sözde kalmamalı, davranışlarıyla da sevgi ve güveni verebilmelidir.

Ergenlik döneminde bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Ergenlik dönemi risklerini şöyle özetleyebiliriz.

• İçe kapanma, iletişim kurmama. Birçok ergen, yaşantısının çoğunu kendi odasında geçirmeyi tercih edebilir.
• Kendine ve dışarıya yönelik öfke.
• Okul sorunları, okulu bırakma, okuldan kaçma, başarılı bir öğrenciyken başarısız olma.
• Depresif durum, keyifsizlik ve mutsuzluk.
• Sigara, alkol ve madde kullanımına başlama.
• İntihar girişimi.
• Evden kaçma.
• Kötü arkadaşlar edinme, farklı gruplara (siyasi, dini v.s) aileden izinsiz girme.
• Beslenme düzensizliği, sağlıksız beslenme.
• Bilgisayar, internet bağımlılığı.
• Şiddet eğilimi, şiddete başvurma.

Anne baba geçimsizliği, aile içi problemler, aile içi şiddet, ölüm, boşanma, ayrılık, ailede alkol ya da madde bağımlısı birey bulunması, ekonomik zorluklar, sağlık sorunları, kaza, ameliyat, şehir değişikliği, okul değişikliği gibi durumlar ergenin psikolojik sorun yaşaması riskini arttırır.

Bazı ruhsal bozuklukların temellerinin özellikle ergenlik döneminde atıldığı unutulmamalı, ebeveyn olarak gerekli hassasiyet ve özen titizlikle gösterilmelidir.

Ergen ve ailenin profesyonel bir psikolojik destek alması risk durumlarında oldukça önemlidir.

İnsan hayatının en önemli gelişimsel dönemi ergenlikle ilgili her türlü destek ve tedaviyi Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezimizden alabilirsiniz. Ergen psikolojisi, ergenlik psikolojisi, ergenlik dönemi özelliklerini içeren ebeveyn eğitimlerimiz devam etmektedir. Ergen sorunları, ergen psikiyatrisi, ergen danışmanlığı, ergen psikoterapisinde Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi psikiyatrist ve psikolog kadrosuyla hizmetinizdedir.

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Antalya.

Ergenlik Sorunları Antalya.

Ergen Psikolojisi Antalya.