Kendi Kendinize EMDR

EMDR denen Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşlemenin keşfi Francine Shapiro’nun 1987 yılında şans eseri yaptığı bir gözleme dayanmaktadır.

Kaliforniya, Palo Alto’da bulunan Mental Araştırma Enstitüsünde üst düzey bir araştırma görevlisi olan Dr. Francine Shapiro bir bahar günü yolda gezinti yaparken bazı rahatsız edici düşüncelerin zihninden aniden yok olduğunu, bunları tekrar aklına getirdiğinde ise eskisi kadar üzücü ya da rahatsızlık verici olmadığını fark etmiştir. Bunun bilinçli bir çaba ile olmadığını gören Shapiro konu üzerinde düşünmeye başlamış, neler olmuş olabileceğine tüm dikkatini vermiştir. Bu uğraşı sırasında rahatsız edici düşünceler aklına geldiğinde gözlerinin yatay şekilde ileri geri hareket ettiklerini tespit etmiştir. Bunun üzerine çeşitli olumsuz düşünce ve anılara odaklanarak göz hareketleri yapmaya başlamış ve her seferinde de bu düşüncelerin kaybolduğunu ya da etkilerinin zayıfladığını görmüştür.

Bunu arkadaşları, ailesi ve meslektaşları üzerinde denemiş, zaman içinde hastalarına uygulayarak hızlı ve etkili bir ruhsal tedavi yöntemi olarak psikiyatri/psikoloji dünyasına kazandırmıştır. O günden bu yana EMDR terapisi ile milyonlarca hasta tedavi edilmiştir.

EMDR tedavisini duyan herkesin aklına ilk gelen sorulardan biri ben de kendi kendime EMDR yapabilir miyim olmaktadır. Bu yazımızda kendi kendine EMDR nasıl yapılır, kendi kendine EMDR yaparken nelere dikkat edilmelidir gibi soruların yanıtlarını vermeye çalışacağız.

EMDR göz hareketlerinden fazlasını içeren komplike bir terapidir. Kimsenin yardımı olmadan gerçek anlamda bir psikoterapi yapmanız hemen hemen mümkün olmasa da göz hareketleri setlerini kullanarak stresi azaltmanız mümkündür. Strese yönelik kendi kendinize EMDR yapmak için terapistinizin bilgisi dahilinde çalışmalı, yeterli bilgiye sahip olmalısınız.

Terapinin erken aşamalarında danışanların kendi kontrollerinde göz hareketleri yapmaları önerilmez. Basit bir hedefin ya da anksiyete tepkisinin altında aşırı derecede rahatsızlık verebilecek anılar yatıyor olabilir. Bu sebeple erken dönemde kendi kendine EMDR uygulayan bir danışan geçmiş travmanın tüm yükünün altında kalabilir. Ayrıca klinisyenin gözetimi dışında yapılan bir EMDR uygulaması tedavi planına zarar verecek bir işlemeye neden olabilir.

Terapinin son dönemlerinde, bilgi kanallarının neredeyse tamamının işlendiği durumlarda bazen terapist evde kullanım için göz hareketleri setlerini önerebilir. Bu durumda da ortaya çıkabilecek her yeni sıkıntı verici anı ya da olumsuz duygu/tepki konusunda duyarlı olmalı, hekiminizle irtibatta olmalısınız.

EMDR tedavisi sonrası danışanların travmatik anılarına verdikleri tepkilerin yeniden işlenmesinin yol açacağı dolaylı travmanın etkilerini en aza indirmek için hastaların göz hareketi setlerini kendi kontrollerinde uygulamaları oldukça faydalı olmakta, birçok terapist tarafından önerilmektedir. Anılar ve kötü imgeler danışan için rahatsız edici olduğunda göz hareketlerini kullanmak çok rahatlatıcı olacaktır.

Bunun tersine de her zaman hazırlıklı olmak gerekir. Bazen rahatsızlık düzeyi daha da artabilir. Bu meydana geldiğinde danışan sorunu kendi kendine çözmekle zaman harcamamalı, bir an önce klinisyenden yardım almalıdır.

Göz hareketlerinin kişinin kendi kontrolünde kullanımını şöyle tarif edebiliriz.

1)Başınız düz durumda önünüze bakarken gözünüzü en sağa hareket ettirerek orada bir nesne saptayın. Bunu sonra sol gözünüzle yapın. Bundan sonra iki nesne arasında gözlerinizi hareket ettirin.

2)Odanın bir tarafına ya da duvarda bir noktaya bakın. Sonra diğer tarafta da aynı işlemi tekrarlayın.

3)Oturur pozisyonda avuç içleriniz aşağıya bakacak şekilde iki elinizi dizlerinize koyun ve gözleriniz ikisi arasında hareket ederken işaret parmaklarınızı kaldırın.

Birçok danışan dışarıda var olan bir odak noktasını kullanarak göz hareketlerini sürdürmeyi tercih etmekte ve başarılı olmaktadır. Bazı danışanlar ise terapistin parmaklarının kendi görsel alanında hareket ettiğini hayal ederek de göz hareketleri setlerini yapabilmektedir. En rahat edeceğiniz tekniği bulmak ve kullanmak sizin tercihinizdir.

Psikiyatrist ve Psikoterapist Emine Filiz Uluhan.

Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi EMDR Terapisi, Lara/Muratpaşa/Antalya.